Voetbalshirts in een ver verleden

Het voetbalshirt is een niet weg te denken onderdeel van de voetbalsport. Het al lang niet meer alleen bedoeld om de verschillende teams van elkaar te onderscheiden, maar ook een onmisbaar onderdeel van de marketing en merchandise. Het is niet voor niets dat de profclubs jaarlijks een nieuw uit- en thuisshirt presenteren. De fans krijgen hierdoor de mogelijkheid om een actueel shirt aan te schaffen, waardoor het voetbalshirt een mode-item is geworden. Bovendien ontvangt de club extra inkomsten door ieder verkocht shirt. Dat dit niet altijd zo is geweest blijkt door de geschiedenis van de shirts door de jaren heen.

Voetbalshirts in een ver verleden

Voetbal is ontstaan in de jaren ’50 van de 19e eeuw. De eerste georganiseerde competitie begint in 1863 door de oprichting van de Football Association in Engeland. In de beginjaren dragen de spelers allemaal witte broeken en shirts en zijn de teams uit elkaar te halen door gekleurde sjaals en petten. Aan het einde van de 19e eeuw stappen de eerste teams over naar gekleurde shirts. Die zijn vaak afgeleid van de kleuren van verschillende Engelse universiteiten van waaruit de clubs zijn ontstaan. De rugnummers krijgen pas vanaf 1920 een plaats op het shirt. De reden hiervoor was dat de supporters en verslaggevers de spelers beter van elkaar konden onderscheiden.

Materiaalgebruik door de jaren heen

Het is bijna niet voor te stellen, maar in de dagen van weleer zijn er shirts van wol gebruikt. Behalve snel kriebelend en oncomfortabel is wol loodzwaar als het regent. De oplossing was het gebruik van gebreid katoen die vaak waren voorzien van een kenmerkende kraag. Door de industrialisatie verbeterde de kwaliteit, maar katoen is nog steeds gevoelig voor vocht en plakt bij regen nog steeds op de huid. Bovendien voelt het snel koud aan. De oplossing kwam door de ontwikkeling van polyester. Deze synthetische vezel is licht, glad en veerkrachtig waardoor de vorm bewaard blijft. Bovendien is het kleurvast en bestand tegen hoge temperaturen waardoor de fabrikant de clubkleuren goed op het shirt kan drukken. Polyester is resistent voor zweet en stuwt zweet vanaf de huid naar de buitenste laag van de stof. Hierdoor zal het shirt, zelfs bij grote inspanningen, niet nat blijven.

Iconisch shirts

Iconische voetbalshirts laten de buitenstaander direct zien welke club of landenteam het shirt dragen. Nederland zijn de clubkleuren van Ajax, Feyenoord, maar bijvoorbeeld ook het shirt van Heerenveen met het pompeblêd absoluut iconische iconisch. Het tricolore shirt van Willem II is bij een verkiezing door Fox Sport verkozen gekozen tot het mooiste voetbalshirt van Nederland. Door de commerciële belangen gaat dit alleen nog maar om het thuisshirt. Een uitshirt heeft vaak een ander ontwerp, waarin de kleuren van de shirtsponsor vaak zijn verpakt. Kijken we naar buitenlandse clubs dan zijn het de traditionele verenigingen die uitspringen. De blauw-rode banen van Barcelona symboliseren de kleuren van Catalonië. Het maagdelijke wit van Real Madrid en het zwart-wit van Juventus zijn hiervan ook goede voorbeelden. Bij “nieuwe topclubs” zoals Chelsea is dit veel minder het geval. Hier ontbreekt de historie en jarenlang gebruik van clubkleuren om het de status iconisch te geven. Ook voor enkele nationale teams is dit het geval. Ons eigen Oranje is een goed voorbeeld, net zoals het azuurblauw van Italië of het beroemde geel van de Braziliaanse Goddelijke kanaries.